2019 Kasım sonu itibarıyla, Uluslararası Yatırım Pozisyonu (UYP) verilerine göre, Türkiye’nin yurt dışı varlıkları, 2018 yıl sonuna göre yüzde 8,3 oranında artışla 248.2 milyar dolar, yükümlülükleri ise yüzde 0,5 oranında azalışla 595.2 milyar dolar olarak gerçekleşti.
Türkiye’nin yurt dışı varlıkları ile yurt dışına olan yükümlülüklerinin farkı olarak tanımlanan net UYP, 2018 yıl sonunda -369.3 milyar dolar iken 2019 Kasım sonunda -347 milyar dolar seviyesinde oldu.
VARLIKLARIN ALT KALEMLERİ AYRI AYRI YÜKSELDİ
Varlıklar alt kalemleri incelendiğinde, rezerv varlıklar kalemi 2018 yıl sonuna göre yüzde 12,7 oranında artışla 104.8 milyar dolar, diğer yatırımlar kalemi yüzde 4,8 oranında artışla 93.1 milyar dolar seviyesinde gerçekleşti. Diğer yatırımlar alt kalemlerinden bankaların Yabancı Para ve Türk Lirası cinsinden efektif ve mevduatları yüzde 1,8 oranında artışla 45,5 milyar dolar olarak kaydedildi.
Yükümlülükler alt kalemleri incelendiğinde, doğrudan yatırımlar (sermaye ve diğer sermaye) piyasa değeri ile döviz kurlarındaki değişimlerin de etkisiyle 2018 yıl sonuna göre yüzde 10,3 oranında artışla 163.9 milyar dolar seviyesinde gerçekleşti.
PORTFÖY YATIRIMLARI YÜZDE 3 AZALDI
Portföy yatırımları 2018 yıl sonuna göre yüzde 3 oranında azalışla 135.7 milyar dolar oldu. Yurt dışı yerleşiklerin hisse senedi stoku 2018 yıl sonuna göre yüzde 6,5 oranında artışla 31.4 milyar dolar olurken, yurt dışı yerleşiklerin mülkiyetindeki DİBS stoku yüzde 15 oranında azalışla 15.7 milyar dolar, Hazine’nin tahvil stoku (yurt içi yerleşiklerce alınan tahvil stoku düşüldükten sonra) ise yüzde 3,5 artışla 49.9 milyar dolar seviyesine geldi.
YURT İÇİ YERLEŞİK BANKALARDAKİ YABANCI PARA MEVDUATI ARTTI
Aynı dönemde, diğer yatırımlar 2018 yıl sonuna göre yüzde 4,6 oranında azalarak 295.6 milyar dolar oldu. Yurt dışı yerleşiklerin yurt içi yerleşik bankalardaki Yabancı Para mevduatı, 2018 yıl sonuna göre yüzde 7,2 oranında artarak 34.3 milyar dolar olurken, TL mevduatı yüzde 2 oranında azalarak 13.8 milyar dolar oldu.
BANKALARIN TOPLAM KREDİ STOKU AZALDI
Bankaların toplam kredi stoku yüzde 16,1 oranında azalarak 67.9 milyar dolar olurken, diğer sektörlerin toplam kredi stoku yüzde 5,3 oranında azalarak 100.9 milyar dolar düzeyinde gerçekleşti.
Bir ekonomideki yerleşik kişilerin yurt dışındaki yerleşik kişiler ile finansal alacakları ve yükümlülüklerin yanında; rezerv varlık olarak tutulan altın şeklindeki finansal varlıklarının belli bir tarihteki stok değerini gösteren ve aylık olarak yayınlanan istatistiki tabloya “Uluslararası Yatırım Pozisyonu” diyoruz.
Uluslararası Yatırım Pozisyonunda toplam finansal varlıklar ile toplam finansal yükümlülüklerin farkı, net “Uluslararası Yatırım Pozisyonu” olarak adlandırılır. Başka bir deyişle, net Uluslararası Yatırım Pozisyonu; Türkiye'nin yurt dışından alacaklarıyla, Türkiye'nin yurt dışına borçlarının net farkını işaret eder. Burada ortaya çıkan net pozisyon, pozitif veya negatif bir değer olabilir.
Fotoğraf: AA