İstanbul’daki pasajlar mimari özelliklerinin yanı sıra, günümüzde yaşıyor olmaları, alışverişin canlı olması, kalabalıkları çekiyor olmaları açısından ayrı bir öneme sahip.
ALIŞVERİŞ İÇİN BİRÇOK SEÇENEK BİR ARADA
Pasajlarda satılan ürün çeşidi ve kalitesi de diğer satış noktalarına oranla daha özel istiyor.
Eskiden alışveriş dendiğinde aklımıza ilk gelen mekanlar pasajlar olurdu. Beyoğlu, Osmanbey ve Şişli’deki tarihi pasajlar alışveriş yaparken bizi mimarisiyle dinlendirir ve alışveriş telaşına ayrı bir keyif katarlardı. Şimdilerde pasajlar popüleritesini büyük alışveriş merkezleri, çok katlı mağazalara bırakmış görünüyor.
Pasajlar içinde satış yapan esnafı, bu esnafa ürün satan üreticisi, yanlarında çalıştırdıkları işçileri ve müşterileriyle hala ayakta kalma mücadelesi veriyorlar. Ve içlerinden bazıları modern mekanlarla kıyaslandığında hala onlardan daha fazla ilgi çekiyor. İşte bu büyülü mekanlardan bazıları:
BEYOĞLU PASAJI
1894 yılında Ragıp Paşa tarafından konak olarak yaptırıldı. Konak yaşamının sona ermesiyle işyeri olarak kullanılmaya başlandı. İtalyan mimarisinden izler taşıyan Rumeli Pasajı’nın iki kapısı var, biri İstiklal Caddesi’ne, diğeri arka tarafa Öğüt ve Mayacı sokaklara açılıyor. Pasaj üç bloktan oluşuyor. 15 yıl önce binanın en büyük bloku olan arka taraftaki C blok boşaltıldı. C blok, şimdi bir sanat atölyesi. Resim, dans, tiyatro atölyeleri var.
AZNAVUR PASAJI
1883 yılında inşa edilen 9 katlı pasaj, 1989 ve 1993 yıllarında yapılan tadilatla bugünkü halini aldı. Pasajda 28 mağazanın yanı sıra kafeteryalar da var. Köy Cafe, bilardo salonu ve internet cafe, spor salonu, resim atölyesi, dans salonu bunlardan birkaçı. Pasajın iki kapısı bulunuyor. Kapılar, İstiklal Caddesi ve İngiliz Konsolosluğu’na açılıyor. Pasaj, sabah 7.00’de açılıyor. Dış ana kapı gece saat 01.00’de kapanıyor.
HAZZAPULO PASAJI
1871 yılında tüccar Hacopulo tarafından inşa edildi. O yıllarda pasajda düğmeci, şapkacı, iplikçi gibi dükkanlar vardı. Üst katları ev olarak kullanılan pasajda, Ahmet Mithat Efendi’nin matbaası da bulunuyordu. Bu nedenle Jön Türklerin buluşma yeriydi. Hazzopulo Pasajı’nın en önemli özelliği, şu an kapalı olan dükkanlar dışında görünümünün aynen korunmuş olması. Pasajda parfümeriden takıya, kitapevinden çantaya 40 çeşit mağaza var. Bir dönemin ünlü şapkacısı M. Katya’nın dükkanı da burada. Pasaj sabah 7.00’de açılıp, akşam 20.30’da kapanıyor. 5 katlı pasajın İstiklal ve Meşrutiyet Caddelerine açılan üç kapısı var.
AVRUPA (AYNALI) PASAJI
Gümüş, altın eşyalar, takılar ve eşarplar denince akla gelen bir pasaj.140 yıllık bir pasaj olan Aynalı Pasaj, 1994’te gördüğü tadilatla son halini aldı. Pasajda daha önce düğmeci ve kemerciler bulunuyordu. Şimdi alt katında 22 mağaza, üst katlarda da üç büro var. Daha çok turistik eşyaların satıldığı pasajda kuyumcular, antika eşya satan mağazalar, seramikçiler ve giysi dükkanları var. Sabah 8.30’dan akşam 21.00’e kadar açık olan pasaj, İtalyan mimarisinden izler taşıyor ve üç katlı.
REASÜRANS ÇARŞISI
Milli Reasürans Çarşısı, mimaride modern akımın başarılı örneklerinden biri sayılıyor. Adı çarşı ama son dönemde inşa edilen pasajların en iyisi olduğu düşünülüyor. Teşvikiye ve Nişantaşı müdavimlerinin buluşma noktası olan çarşının bir tarafı Demokrasi Parkı’na diğer tarafı Teşvikiye’ye bakıyor. Pasajda giyim mağazaları, kafe ve barlar, kitapevi bulunuyor. Zanzibar, Touchdown, On ve Kerem Görsev Caz Bar pasajın önemli eğlence mekanlarından birkaçı. AFM Sinemaları da burada üç salonuyla hizmet veriyor.
ATLAS PASAJI
Aynı adı sineması ile ünlü pasaj da Beyoğlu’nda önemli yapılardan.
Osmanlı mimarisinin hakim olduğu Atlas Pasajı, 1877’de inşa edildi. 1870 Galata yangınında zarar gördükten sonra, 1900’lü yıllarda onarıldı. Pasajın ön tarafı dört katlı, arka blokta ise 3 kat bulunuyor. A Blok tarihi özelliğini koruyor. 1985’te bugünkü halini alan pasajda 44 mağaza var. Pasajla aynı adı taşıyan sinemanın yanısıra iki dernek (Film Yönetmenleri Derneği, Çağdaş Sinema Oyuncuları Derneği-ÇAYOD), tiyatro ve bar yer alıyor. Kültür Bakanlığı’na ait Saray Bölümü hala onarım aşamasında
NİŞANTAŞI RUMELİ PASAJI
Rumeli Pasajı son 30 yıldır şu anki halinde. Dış cephesi hiç restorasyon görmeyen pasaj, geçen yıl iç restorasyondan geçti. Aralarında tekstil, kırtasiye, kumaş ve müzik mağazalarının, terzi atölyelerinin bulunduğu 28 dükkan var. İki katlı pasajın Rumeli Caddesi ve Şafak Sokak’a açılan iki kapısı var. Özel günler dışında pazarları kapalı. Sabah 07.30’dan akşam 21.00’e kadar pasajı dolaşmak mümkün.