"SERA A.Ş. 25 BİN KİŞİYE İSTİHDAM SAĞLAYACAK"
SERA AŞ'nin kurulması ile birlikte sektörün büyümesini değerlendiren Sera Konstrüksiyon, Donanım, Ekipman Üreticileri ve İhracatçıları Derneği (SERKONDER) Yönetim Kurulu Başkanı Halil Kozan, “5 bin hektar büyüklüğündeki bir alanda sera içerisinde kültürel işlem ve bakımda çalışması öngörülen işçi sayısı 20 bin kişi civarındadır. Ziraat mühendisi ve tekniker kadrosu ile birlikte yaklaşık olarak 25 bin kişiye Sera A.Ş. ile istihdam sağlanacaktır.” dedi.
"SEKTÖR YÜZDE 70 BÜYÜYECEK"
Kozan, teşvikler sayesinde 2019 yılında bir önceki yıla göre yüzde 70 oranında büyüme öngördüklerine dikkat çekti.
Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, “Yapısal Dönüşüm Adımları” kapsamında, Tarım Kredi Kooperatifi ortaklığıyla Sera A.Ş. kurulacağını açıklamıştı. İlk etapta 2 bin, orta vadede 5 bin hektar üretim alanına ulaşılacak. Uzun vadede örtü altı sebze üretimin yüzde 25’i karşılanacak.
“YAPILACAK YENİ SERALARIN MODERN SERA OLMASI DAHA DOĞRU”
Türkiye’nin sanayiden sonra en büyük yatırım yapılan sektörünün seracılık olduğunu ifade eden Kozan, “Ancak sektör ile ilgili doğru bilinen yanlışlar var. Türkiye’de 750 bin dekar seranın sadece 13 bin dekarı modern sera durumunda. Domates özelinde baktığımızda normal bir serada sezonda metrekareden 15-20 kilogram ürün elde edilirken, bu rakamın modern seralarda 60 kilograma kadar ulaştığını görüyoruz. Bu yüzden yeni sera yapılacaksa modern sera olması daha doğru. İstihdam olarak da her bir dekar serada bir kişi çalışıyor. Özellikle kadın istihdamına çok önemli katkı sağlıyor. Maliyetler konusunda da farklı değerler var. Bölgeye ve enerji maliyetine göre değişkenlik gösteriyor. Maksimum maliyet 45-50 Euro/m2 düzeyinde. Ziraat bankasının verdiği 10.000.000 TL kredi ile 40.000 m2 sera yapılabilir. Bu kapasitedeki yatırım da gerçekleştirilebilir bir yatırımdır. Seralarda yanlış yatırım fizibilitesinden dolayı el değiştirmeler ile çok karşılaşıyoruz.” dedi.
“GEÇEN SENE VERİMLİ GEÇTİ”
Geçen sene, yurtiçinde yaklaşık olarak alçak tünel, tünel, plastik ve cam olmak üzere toplamda 20 bin dekar yeni sera yapıldığını belirten SERKONDER Başkanı Kozan, “Yeni desteklerle birlikte bu talepte artış olacağını düşünüyoruz. SERKONDER üyesi firmalar, özellikle ihracat pazarında Özbekistan ve Türkmenistan’a yaklaşık olarak 2500 dekar topraksız sistem modern sera ihracatı gerçekleştirdi. Bu noktada geçen senenin seracılık anlamında verimli geçtiğini söyleyebiliriz.” şeklinde konuştu.
“SEKTÖRE YÖNELİK ÖZEL TEŞVİK PAKETİ YERİNDE VE DOĞRU UYGULANAN BİR KARAR”
Yaşanan doğal afetten kimsenin fırsat yaratmak istemediğini fakat yatırımcıların çok sıkıntılı bir süreç yaşadığını söyleyen Kozan, bakanlık destek paketi ile ilgili uzun zamandır zaten bir çalışma yapıldığını ifade etti.
Başkan Kozan, “Bu destek sadece doğal afetten dolayı olmadı. Yerinde ve doğru uygulanan bir karardır. Reel faizin yüzde 22 olduğu bir ortamda devlet yüzde sekiz faizle kredi veriyor. Bu artık devletin verebileceği en minimum değerdir. Aradaki faiz farkını devlet karşılıyor. Bu kredinin ilk iki yıl ödemesinin olmaması, toplamda beş yılda ödeniyor olması çok büyük bir avantajdır. Devlet desteğini alıyorsunuz, üç ay içinde ekim yapıyorsunuz ve 9. ayın sonunda elde ettiğiniz mahsul ile kasanıza para giriyor. Siz ilk iki yıl bankaya ödeme de yapmıyorsunuz. Burada önemli olan doğru noktada doğru yatırımı yapmanız. Böyle olursa yatırım 4-7 yıl içinde amorte oluyor. Toplamda yedi yıla yayılmış durumda. Siz sadece yüzde 25’ini kaynak olarak koyacaksınız.” dedi.
“2019 YILINDA YÜZDE 70 ORANINDA BÜYÜME ÖNGÖRÜYORUZ”
SERKONDER üyelerini çok fazla yatırımcının aramaya başladığının, bunun güzel bir gelişme olduğunun ve yatırım yapıldığının altını çizen Kozan, “İlgi yoğun. 2019 yılı üyelerimiz ve bizim için fırsat yılı. Geçtiğimiz yıllarda birçok firmamız, iç pazardaki daralma nedeniyle çok sıkıntılı süreçler yaşadı. Türkiye olarak son yıllarda özellikle Türk cumhuriyetleri ve Katar pazarına odaklandık. Özellikle Özbekistan, Türkmenistan ve Azerbaycan bandında önemli projelere imza attık.” dedi.
“ÜRETİM KALİTESİ OLARAK ÇOK İYİ BİR NOKTAYA GELDİK”
SERKONDER’e üye olan firma sayısının 39 olduğunu, bu firmaların tamamının yerli sermaye ve yerli teknoloji ile üretim yaptıklarını sözlerine ekleyen Kozan, “Donanım ve konstrüksiyon olmak üzere sektörün genelinde 50 firma var. Eskiden yabancı sermayeli firma sayısının sektördeki oranı yüzde 50 iken; günümüzde yurtiçi pazarda yabancı meşeili firma sayısı yüzde 10’lar mertebesindedir. Yerli üreticilerimiz üretim kalitesi olarak çok iyi bir noktaya geldiler. Yerli üreticilerimizin yaptıkları seraların Avrupa’daki seralardan hiçbir farkı yok. Artık bütün yatırımcılar yerli sera konstrüksiyon ve donanım firmalarına güvensinler. Türkiye’de çok başarılı firmalarımız var.” dedi.
“BİRLEŞELİM; BÖYLECE ÜRETİM MALİYETLERİMİZİ DÜŞÜREBİLİRİZ”
SERKONDER olarak sektöre kümelenme modelini önerdiklerini ifade eden Kozan, Bu sistem ile girdi maliyetlerinin azalacağının, enerji maliyetlerinin düşmesine neden olacağının altını çizdi.
“RUSYA VE KATAR PAZARINI YAKINDAN TAKİP EDİYORUZ”
Özbekistan ve Türkmenistan talepte başı çektiğini, İran pazarının da talep ile dikkat çektiğini ifade eden Kozan, “Özbekistan, üç yıl içinde 10 bin hektar, 13 yılda ise 50 bin hektar modern sera kurmayı hedefliyor. Bu pazardan Türkiye olarak büyük bir pay alacağımızı düşünüyoruz. Bu pazarın en az yüzde 50’sine talibiz. Türkiye’nin 30 yılda geldiği noktaya onlar 13 yılda gelecek. Yeni pazar arayışlarımız var. Rusya ve Katar pazarını yakından takip ediyoruz. Özbekistan pazarı üzerinden örnekleme yapmak gerekirse; bu pazarda Türk firmalarına güveniliyor. Türk sera üreticilerinin projeleri Kore ve Çin üreticilerinin önünde Avrupa’nın sadece bir tık gerisinde olarak görülüyor.
KDV BELİMİZİ BÜKÜYOR
Yurtdışı firmalarla rekabet konusunda zorlandığımız en büyük konu başlığı KDV’dir. KDV belimizi büküyor. Yabancı firmalar yüzde 18 fiyat farkı ile önde başlıyorlar. Birçok üyemiz bundan muzdarip. İş almamızı etkiliyor. Bunun önümüzdeki dönemde çözüleceğini düşünüyoruz. KDV iadelerini alma süremiz 3 ile 6 ay arasında değişiyor. Bu sorunları aşarsak yurtdışı projelerde daha da başarılı olabiliriz. 15 günde ödense bizim sektörün önü açılır.”
SERACILIK TEŞVİK PROGRAMINA SERKONDER’DEN YÜZDE 15 İNDİRİM DESTEĞİ
Üyelerinin yüzde 90’ının bu projeye destek verdiğini söyleyen Kozan, “Ziraat Bankası’nın açıkladığı bir teşvik ile ilgili müracaat süreci devam ediyor. Bu süreç tamamlandıktan sonra Tarım Bakanlığı’nın hibe programları da açıklanacak. Bunların en erken yatırıma dönüşmesi hususunda haziran ayından itibaren dönüşleri almaya başlarız.” dedi.