Asgari ücret değişince sosyal güvenlikteki rakamlar da değişti

Asgari ücretle birlikte; işsizlik maaşı, 65 yaş aylığı, genel sağlık sigortası primi, askerlik ve doğum borçlanması, asgari geçim indirimi, BES’e ödenecek aylık katkı payı, isteğe bağlı sigortalıların ödeyecekleri sigorta primleri de dahil almak üzere, sosyal güvenlik alanında birçok rakam değişikliğe uğradı.      
Asgari ücret değişince sosyal güvenlikteki rakamlar da değişti

Asgari ücret yüzde 15,03’lük artışla brüt, 2. 943 lira oldu. Yeni yılda bekar bir kişinin eline net olarak 2.324,7 lira geçecek. Günlük brüt asgari ücret ise 98,10 lira oldu. Bu rakam sadece çalışan ve işvereni değil daha geniş bir kesimi ilgilendiriyor. Asgari ücretin yükselmesi ile birlikte birçok ödeme ve kesintiyi de otomatik olarak yükseldi.


SAĞLIK PRİMİ 88,29 LİRA OLDU

Genel Sağlık Sigortası (GSS) için ödenecek prim de arttı. Gelirinin aynı hanede yaşayan aile içinde kişi başına düşen tutarı, asgari ücretin üçte birinin altında olanlar -2020 için bu rakam 702 lira- gelir testine girecek ve gelirlerinin düşük olduğu tescil edilirse GSS primlerini devlet karşılayacak.

Başta Bağ-Kurlular olmak üzere sağlık primlerini kendi ödeyerek, devletin sunduğu sağlık hizmetinden yararlananlar asgari ücretin yüzde 3’ü üzerinden GSS primi ödüyor. Buna göre  aylık GSS için ödenecek prim 88,29 lira, yıllık da 1.059,48 lira oldu.

İŞSİZLİK MAAŞI YÜKSELDİ

Asgari ücretle birlikte yeni yılda işsizlik maaşı da yükseldi. Sigortalı, ortalama brüt kazancının yüzde 40’ı kadar işsizlik maaşı alabiliyor. En fazla işsizlik ödeneği ise aylık brüt asgari ücretin yüzde 80’ini geçemiyor. Asgari ücretli bir çalışan için alacağı en düşük işsizlik maaşı vergi düşüldükten sonra 1.168,27 lira, alabileceği en yüksek işsizlik maaşı ise yine vergi düşüldükten sonra 2 bin 336,53 lira.


İŞSİZLİK MAAŞININ ŞARTLARI

İşsizlik sigortasından yararlanabilmek için öncelikle çalışanın kendi istek ve kusuru dışında işsiz kalması gerekiyor. Ayrıca çalışanın, iş sözleşmesinin iptalinden önceki 120 gün iş sözleşmesinin devam edip etmediği, son 3 yıl içinde en az 600 gün işsizlik sigortası primi ödemiş olması gerekiyor. Çalışan, iş sözleşmesinin iptalinden sonra 30 gün içinde İŞKUR’a işsizlik maaşı için başvurabilir. İşsizlik sigortasından sadece damga vergisi kesintisi yapılıyor.

DOĞUM VE ASKERLİK BORÇLANMASI ARTTI

Doğum ve askerlik borçlanması da yeni yılla birlikte arttı. Borçlanma için ödenecek en düşük tutar 941,76 lira, en yüksek tutar isen 7.062,2 lira. Çalışan kadınlar doğum borçlanması, erkekler ise askerlik borçlanması yaparak, prim gün sayılarını artırabiliyor.

DOĞUM BORÇLANMASININ ŞARTLARI  

Doğum yapan kadının, doğumdan önce sigortalı olarak çalışıyor olması gerekiyor. Bir doğum için borçlanılacak süre 720 gün. En fazla 3 doğum için borçlanma imkânından yararlanılıyor.

ASKERLİK BORÇLANMASININ ŞARTLARI

Askerlik borçlanması ise en fazla askerlik süresi kadar yapılabiliyor. Askerlik borçlanması, emeklilik için gerekli olan prim gün sayısını artırıyor. Doğum ve askerlik borçlanması asgari ücrete göre belirleniyor. Borçlanma karşılığında ödenecek en düşük tutar asgari ücretin yüzde 32’si, en yüksek tutar da asgari ücretin yüzde 32’sinin 7.5 katı kadar olabiliyor.

İSTEĞE BAĞLI SİGORTALILIK PRİMİ ARTTI

SSK, Bağ-Kur gibi sosyal güvenlik kurumuna bağlı olmayan ve zorunlu sigortalı olmayı gerektirmeyecek şekilde çalışanlar ile bir ay içinde 30 günden az çalışan veya part-time çalışanlar isteğe bağlı sigortalı olup hem devletin sunduğu sağlık hizmetinden yararlanabiliyor hem de emekli olup, aylık alabiliyor. Çalışmaya ara vermiş olanlar ya da prim gün sayısı eksik olanlar da isteğe bağlı sigortalı olup, eksik prim gün sayılarını tamamlayıp, emekli olabilir. İsteğe bağlı sigorta yaptıranlar aylık ödeyecekleri prim tutarını kendileri belirliyor.

En az ödenecek prim, brüt asgari ücretin yüzde 32’si; en yüksek ödenecek prim de asgari ücretin yüzde 32’sinin 7,5 katı. İsteğe bağlı sigortalı olmak isteyenler en az aylık 941,76 lira, en yüksek de aylık 7.062,2 lira ödeyerek isteğe bağlı sigortalı olacak.

BES KESİNTİSİ ARTTI

Bireysel Emeklilik Sistemine (BES) otomatik katılanların maaşlarından yüzde 3 kesinti yapılıyor. Asgari ücretli çalışanın maaşında 88,29 lira kesilip, emeklilik fonuna aktarılacak.

BAĞ-KUR PRİMİ YÜKSELDİ

Bağ-Kurluların ödeyeceği prim de arttı. Henüz SGK genelgesi yayımlanmamakla birlikte Bağ-Kurluların ödeyeceği prim en düşük 1.015,33 lira, en yüksek de 7.615 lira olacak.