2019’da vergi ve finans dünyasında ek vergiler, yeni düzenlemeler, konaklama vergisi, döviz alırken kambiyo vergisi, e-hacizlerin başlaması, iş değiştirenlere vergi dairesi tarafından gönderilen yazılar, kitlesel fonlama düzenlemesi, açık bankacılık, yurtdışından alınan ürünlere ek vergilerin getirilmesi, faturaların düzenlenmesinde değişiklikler başta olmak üzere birçok değişiklik yaşandı.
2019 DEĞİŞİKLİKLERİN YILI OLDU
2019 yılı Türkiye’nin pek çok anlamda değişikliklere şahit olduğu bir yıl oldu. Vergi ve finansal düzenlemeler açısından da daha önce hayatımızda olmayan pek çok başlık gündeme geldi.
İşte Uzman Mali Müşavir Evren Özmen'in 2019 yılında Türkiye’nin vergi gündeminde yaşanan ve hayatımıza girengelişmeleri aktardığı bilgilerden de yararlandığımız önemli değişiklikler:
İNTERNET ÜZERİNDEN VERDİĞİMİZ REKLAMLAR İÇİN EK VERGİ ÖDEMEYE BAŞLADIK
2019 yılında Ocak ayı itibari ile yürürlüğe giren Cumhurbaşkanlığı kararı ile Facebook, Google gibi İnternet ortamlarında verdiğimiz reklamlara yüzde 15 daha fazla vergi ödemeye başladık.
PLASTİK POŞET BEYANNAMESİ VERİLMEYE BAŞLANDI
Şubat ayı itibari ile ilk defa ücretlendirmeye tabi olan plastik poşetlerin beyanları, e-Devlet Kapısı veya interaktif vergi dairesi üzerinden, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ile ilgili işlemlerin bulunduğu sayfadaki “Plastik Poşet Beyanı” bölümünden yapılmaya başlandı.
DÖVİZ ALIRKEN VERGİ UYGULAMASI YILLAR SONRA TEKRAR UYGULANDI
Mayıs ayından itibaren banka ve döviz satış bürolarından döviz alırken, binde bir BSMV ödemeye başladık. 2020 yılı başı itibari ile ise bu oran binde ikiye çıkacak.
YURT DIŞINDAN CEP TELEFONU GETİRME HAKKI, İKİ YILDA BİRDEN, ÜÇ YILDA BİRE ÇIKARILDI
Mayıs ayı itibari ile 22 euroyu aşmayan ürünlere tanınan vergi muafiyeti kaldırıldı. Fiyatı 5 euro olan bir ürünün son kullanıcıya maliyeti yaklaşık 9-10 euro oldu. Yurt dışından cep telefonu getirme hakkı iki yılda birden, üç yılda bire çıkarıldı.
CEP TELEFONLARINDA ÖTV ARTIŞI OLDU
Yine Mayıs ayı itibari ile cep telefonlarında yüzde 25 olan ÖTV bazı telefonlar için yüzde 40, bazıları için yüzde 50 oldu. Yeni model bazı telefonların fiyatı 12 bin liraları geçti.
YAPI KAYIT BELGESİ TUTARINI ÖDEYEMEYENLERE SON GÜN SÜRPRİZİ GELDİ
Haziran ayı sonu, İmar barışı ödemelerinin tamamlanması gereken son tarih olarak belirlenmişken, 30 Haziran günü ödemenin son saatlerine doğru Cumhurbaşkanı kararı ile ödeme süresi belli şartlar dahilinde 31 Aralık 2019 tarihine kadar uzatıldı.
KAMU ALACAKLARINDA GECİKME FAİZ ORANI ARTTI SONRA DÜŞTÜ ŞİMDİ TEKRAR DÜŞTÜ
Temmuz ayı itibari ile faizler artınca kamu alacaklarında aylık yüzde 2 olan gecikme zammı oranı, yüzde 2,5 olarak artırıldı sonra ekim ayında faizler düşünce tekrar yüzde 2’ye geriledi. Şimdi ile 1,6 oldu.
YURT DIŞI ÇIKIŞ VE TELEFON KULLANIM İZİN HARÇLARI ARTTI
Ağustos Ayı itibari ile 15 lira olan yurt dışı çıkış harcı 50 lira oldu ayrıca yolcu beraberinde getirilen telefon kullanım izin harcı ise 1500 liraya yükseltildi. 2018 yılında 170 lira olan telefon kullanım izin harcı kademe kademe artırılarak ağustos ayından itibaren 1.500 lira oldu.
VERGİ DAİRESİNDEN YIL İÇİNDE İŞ DEĞİŞTİRENLERE YAZILAR GELMEYE BAŞLADI
Temmuz-ağustos aylarından başlayarak yıl içinde iş değiştirip ikinci işverenden aldıkları ücret belli bir tutarı geçen birçok kişiye vergi dairesinden yazılar gelmeye başladı.
KENDİ LİBOR'UMUZ TLREF OLUŞTURULDU
Ağustos ayı itibari ile kendi LIBOR'umuz TLREF oluşturuldu. Dünyada faiz oranını belirlemek için en yaygın olarak kullanılan oranlardan biri olan LIBOR’un, 2021 sonu itibarı ile tamamen kullanımdan kalkacak olması nedeniyle Uluslararası Standartlarla Uyumlu Türk Lirası Referans Faiz Oranımız TLREF ağustos ayından itibaren hesaplanmaya başladı.
PAYA DAYALI KİTLE FONLAMASI TEBLİĞİ YAYINLANDI
Ekim ayı başında uzun süredir taslak halinde bekleyen ve ilgili sektörlerden görüş alınarak hazırlanan paya dayalı kitle fonlaması tebliği 3 Ekim 2019 tarihli resmi gazetede yayımlandı. Girişimcilerin bu sayede mali kaynaklara erişiminin kolaylaşacağı umuluyor.
E-HACİZLER HAYATA GEÇTİ
Eylül ayı itibari ile Vergi ve SGK borcu olan yüz binlerce işletmeye itibaren elektronik haciz (e-haciz) yapıldı. Birçok kişinin hesabına bloke kondu. Ekim ve kasım aylarında e-hacizler devam etti.
DEĞERLİ KONUT VERGİSİ GELDİ
5 milyon lira üzerinde olan konutlar için lüks vergi uygulaması geldi ancak uygulamadaki aksaklıklar nedeniyle ileri bir tarihe ertelendi.
VERGİ KANUNLARINDA ÖNEMLİ DEĞİŞİKLİKLER VE YENİ VERGİ KALEMLERİ YANSIDI
Aralık ayı vergi gündemi açısından son derece yoğundu. Üç yeni vergimizin olmasının yanı sıra birçok mevcut vergi düzenlemesinde de değişikliğe gidildi. Aynı yıl içinde turizmcilere ikinci kez ek bir maliyet, konaklama vergisi ile geldi.
İŞ YERİNDE KULLANMAK AMAÇLI BİNEK ARAÇLARIN ALIMI VE KİRALANMASINDA GİDER GÖSTERİLECEK KALEMLER DÜŞÜRÜLDÜ
Binek araçlarla ilgili gerek alımında gerek devamındaki süreçte vergisel avantajlar ile ilgili kısıtlamalara gidildi. Kanunlar ve kanun değişiklikleri 2020 yılı başında ve devamında kademe kademe yürürlüğe girecek.
DİJİTAL HİZMET VERGİSİ GELDİ
Dünyada da gündem olan Dijital vergiyi Fransa’dan sonra ancak onların 2,5 katı oranla kanunlaştırdık.
100 BİN DOLAR ÜZERİNDE DÖVİZ ALIMI İŞLEMLERİNE BİR GÜN VALÖR GETİRİLDİ
Mayıs ayından itibaren dövize spekülatif talep olmaması için 100 bin dolar üzeri döviz alım işlemleri için bir gün valör süresi getirildi. Ancak hala iki ayrı bankadan 99 bin dolar alımı olur ise ne yapılacağı ile ilgili bir düzenleme bulunmuyor.
YURT DIŞINDAN CEP TELEFONU GETİRME HAKKI, İKİ YILDA BİRDEN, ÜÇ YILDA BİRE ÇIKARILDI
Mayıs ayı itibari ile 22 euroyu aşmayan ürünlere tanınan vergi muafiyeti kaldırıldı. Fiyatı 5 euro olan bir ürünün son kullanıcıya maliyeti yaklaşık 9-10 euro oldu. Yurt dışından cep telefonu getirme hakkı iki yılda birden, üç yılda bire çıkarıldı.
İHRACAT BEDELLERİNİN YURDA GETİRİLME ZORUNLULUĞU ALTI AY DAHA UZATILDI
1989 yılı ile 2008 yılı arasında uygulanan ihracat bedellerinin döviz alım belgesine bağlanma zorunluluğu 2018 yılında tekrar uygulanmaya başlandı. Mart ayında bu uygulama tekrar altı ay uzatıldı. Eylül ayında bir sefer daha uzatılan ihracat bedellerinin yurda getirilme zorunluluğu için son tarih, eğer uzatılmaz ise 2020 yılının mart ayı.
TURİZMCİLERE İLK DÜZENLEME TEMMUZ'DA GELDİ
15 Temmuz itibari ile Türkiye’nin turizm hedeflerine ulaşmasını teminen Türkiye Turizmi Geliştirme Ajansı kuruldu. Turizmcilerden belli oranlar itibari ile Turizm payı alınmasına bu şekilde başlanmış oldu.
FATURALAR ELEKTRONİK ORTAMA TAŞINMASI İLE İLGİLİ KAPSAMLI TEBLİĞ YAYINLANDI
Ekim ayında şirketlerin e- dönüşümün süreci ile ilgili çok kapsamlı bir tebliğ yayımlandı. Tebliğde dikkat çeken hususların başında 5000 TL üzeri faturaların 2020 başından itibaren kağıt ortamında kesilememesi konusu vardı.
YARGI REFORMU BİRİNCİ PAKETİ İLE CEZA MUHAKEMESİ KANUNU'NDA ÖNEMLİ DEĞİŞİKLİKLERE GİDİLDİ
Ekim ayında Yargı Reformu Strateji Belgesi'nin ilk paketi Resmi Gazetede yayınlandı. En önemli değişiklikler soruşturma aşamasındaki tutukluluk sürelerine sınır getirilmesi, Seri muhakeme ve basit yargılama usulleri getirilerek temyiz edilebilecek kararların kapsamı genişletildi.
ÖZEL BANKALARIN VERGİ ÖDEMELERİNE ARACILIK ETMESİNE YÖNELİK PROTOKOLLER İPTAL EDİLDİ
Kasım ayı itibari ile 2020 yılı başından sonra geçerli olmak üzere özel bankaların vergi ödemeleri ile ilgili olarak tahsilat ve aracılık yetkileri iptal edildi. 2020 başından itibaren vergi ödemeleri için sadece kamu bankaları yetkili olacak.
BAZI AVUKATLIK HİZMETLERİNDE KATMA DEĞER VERGİSİ İNDİRİMİ YAPILDI
Ekim ayında bazı Avukatlık hizmetlerinde KDV yüzde 18’den yüzde 8’e düşürüldü. Aile ile mahkemeleri, tüketici mahkemeleri ve çocuk mahkemelerinin görev alanına giren davalar ve işler, vesayet davaları ve işleri ile bu davalara bağlı kanun yolları; iş uyuşmazlıklarında dava şartı olarak arabuluculuk ile bunlara bağlı ilamlı icra takipleri kapsamında verilen avukatlık hizmetlerinde KDV yüzde 18'den yüzde 8'e indirildi.
TÜRKİYE “İŞ YAPMA KOLAYLIĞI ENDEKSİ”NDE 10 BASAMAK YÜKSELDİ
Ekim ayında Dünya Bankası tarafından her yıl açıklanan iş yapma kolaylığı endeksinde Türkiye 43’üncü sıradan 33’üncü sıraya yükseldi. Bu olumlu gelişmenin 2020 yılında ülkemize gelecek doğrudan sermaye yatırımı konusunda etkili olacağını düşünülüyor. Listede 1’inci sırada Yeni Zelanda, 2’inci sırada ise Singapur yer alıyor.
YERLİ VE MİLLİ DERECELENDİRME KURULUŞUMUZ OLDU
Kasım ayı sonunda Türkiye Bankalar Birliği, JCR Avrasya'nın yüzde 85.05 hissesinin kurucu ortaklarından satın alarak JCR (Japan Credit Rating Agency) ile mevcut ortaklığın devam ettirilmesi konusunda anlaşmaya varıldı.
AÇIK BANKACILIK REFORMU YASALAŞTI
Kasım ayı içinde ilerleyen günlerde çok daha fazla konuşacağımız ödeme hizmetleri mevzuatında Açık Bankacılığa Yönelik önemli değişiklikler yapıldı. Bankalarda bulunan finansal verilerimizin belli sınırlar dahilinde izin verdiğimiz Fintech şirketleri ile paylaşılarak bankacılık hizmetlerinin müşteriye daha fazla fayda sağlayacak bir modele dönüşeceği günlerin uzakta olmadığını düşünüyoruz.
KDV KANUNUNDAKİ DEĞİŞİKLİK İLE ARTIK GEÇMİŞ YILA AİT FATURALARIN DA KDV KULLANILABİLMESİ MÜMKÜN HALE GELDİ
Nisan ayında katma değer vergisi kanununda yapılan değişiklik ile yıl atlasa bile bir önceki seneye ait giderlerin katma değer vergisi tutarlarının indirim konusu yapılabilmesine imkan sağlandı. Eskiden aralık ayı gider belgelerinde yer alan katma değer vergisi tutarı bir sonraki sene ocak ayında ödenecek vergiden düşülemiyordu.
TİCARİ DAVALAR İÇİN ARABULUCULUK ZORUNLU OLDU
2019 yılı Ocak ayı başı itibari ile konusu para ödenmesi olan alacak ve tazminat taleplerinde, arabulucuya başvurmadan dava açılamaması ile ilgili uygulama yürürlüğe girdi. Kasım ayı sonu itibari ile Adalet Bakanı’nın açıklamasına göre arabulucuya başvuran tarafların yüzde 50’sinin ihtilaflı konuları mahkeme aşamasına gelmeden çözüldü.
İHRACAT BEDELLERİNİN YURDA GETİRİLME ZORUNLULUĞU 6 AY DAHA UZATILDI
1989 yılı ile 2008 yılı arasında uygulanan ihracat bedellerinin döviz alım belgesine bağlanma zorunluluğu 2018 yılında tekrar uygulanmaya başlandı. Mart ayında bu uygulama tekrar 6 ay uzatıldı. Eylül ayında bir sefer daha uzatılan ihracat bedellerinin yurda getirilme zorunluluğu için son tarih, eğer uzatılmaz ise 2020 yılının mart ayı.