Dev yatırım STAR Rafineri’nin acılışı Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’in katılımları ile gerçekleşti.
EN BÜYÜK YATIRIM
Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev açılıştaki konuşmasında kardeş ülkelerin bu yatırıma ciddi rakamlar ödeyerek oluşturulmuş en büyük yatırım olarak değerlendirdi.
"İKİ DEVLET BİR MİLLET"
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, rafinerinin açılışı sırasında yaptığı konuşmasında “Azerbaycan’ın Sovyetler Birliği’nin dağılmasıyla birlikte bağımsızlığını ilan etmesini tebrik ediyorum” şeklinde başladı.
10 MİLYON DOLARLIK BİR YATIRIM SÖZ KONUSU
Erdoğan “Bu tesis enerji ağındaki gücümüzü perçinlemek için yaptığımız en önemli projelerden birisidir. Her biri ayrı stratejik projelere yenisini ekledik. STAR Rafineri ile birlikte kardeşlik ilişkilerimizin stratejik boyutunu güçlendirmiş oluyoruz. STAR Rafineri 6.3 milyon dolarlık bir yatırım. Diğer taraftan konteyner limanı, ilk açılışı ile adımını attığımız tesislerle yaklaşık 10 milyon dolarlık bir yatırım söz konusu. Önemli yatırımlara imza atan SOCAR bu yatırımla STAR Rafineri’yi ülkemize kazandırmıştır. Avrupa, Orta Doğu ve Kuzey Afrika’da en büyük merkezlerden biri olarak faaliyetlerini sürdürecektir. Bizim üzerimize düşen görev var. Destek vereceğiz.
"TÜRKİYE’NİN EN BÜYÜK YERLİLEŞTİRME PROJESİ"
STAR Rafineri Türkiye’nin en büyük yerlileştirme projesi. Petrol ürünlerinde dışa bağımlılığın azaltılması hedefleniyor. Açılışını yaptığımız rafineri ile birlikte Azerbaycan ile ilişkilerimiz strateji boyutunu güçlendiriyoruz. İstihdam da yaratmış oluyoruz.” şeklinde konuştu.
AÇILIŞA İKİ ÜLKEDEN ÜST DÜZEY BÜROKRATLAR KATILDI
Açılış törenine Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’in dışında Azerbaycan Hükümetinin üyeleri, ilgili kurum ve kuruluşlarımızın temsilcileri, çeşitli enerji şirketlerinin yöneticileri ve üst düzey bürokratlar katıldı.
Erdoğan’a, TBMM Başkanı Binali Yıldırım, Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez ve AK Parti Genel Başkan Yardımcısı Hamza Dağ eşlik etti.
STAR RAFİNERİ:
Azerbaycan kamu petrol ve doğalgaz şirketi SOCAR'ın resmi açılışını yaptığı STAR Rafineri, Türkiye'nin petrol işleme kapasitesini neredeyse üçte bir artırırken, yurtiçi pazara dizel, uçak yakıtı ve diğer hammaddeleri üreterek cari açığı aşağı çekecek.
SOCAR Turkey Aegean Refinery (STAR) yılda yaklaşık 10 milyon ton, yani günde 200,000 varil ham petrol işleme kapasitesine sahip olacak. Rafineri yılda 4.8 milyon ton dizel, 1.6 milyon ton uçak yakıtı ve 1.6 milyon ton nafta üretecek.
Türkiye'nin beşinci rafinerisi olan STAR, şirketin verdiği bilgiye göre 30 yıldan uzun bir süredir devreye giren ilk rafineri olacak. Türkiye'nin 28.1 milyon ton olan işleme kapasitesini üçte bir oranında artıracak olan rafineri için inşaatın başladığı 2011 yılından bu yana 6.3 milyar dolar yatırım yapıldı.
STAR Rafineri Genel Müdürü Mesut İlter, "Türkiye petrokimya sektörünün dışa bağımlılığını azaltacak STAR Rafineri'de cari açığın önemli kalemlerini oluşturan dizel, jet yakıtı, LPG ve petrokok gibi ürünlerin üretimi gerçekleştirilecek. Türkiye'nin en büyük enerji projelerinden biri olarak cari açığın azaltılmasına yılda 1.5 milyar dolar katkısı olacak" dedi.
İhtiyacından fazla benzin üreten Türkiye, taşımacılık sektöründe en yoğun kullanılan yakıt olan dizelde ise geçen yıl 10.4 milyon ton üretim yapabildi. Üretim toplam tüketimin sadece yüzde 43'ünü karşılıyor.
Geçen dört yıllık dönemde dizel tüketimi her yıl ortalama yüzde 12 artan ve 2017'de 24.2 milyon tona yükselen Türkiye, geçen yıl 7 milyar dolar değerinde 13.5 milyon ton dizel yakıt ithal etti.
Tamamen yurtiçi pazara yönelik üretim yapacak olan STAR rafinerisi ithalat miktarını bu seviyeye göre yüzde 36 azaltacak.
Rafineri ayrıca 1.6 milyon ton uçak yakıtı üretecek. Uçak yakıtında ithalat dizele kıyasla çok daha az olsa da, SOCAR Türkiye'nin uçak yakıtı tüketiminin orta vadede artacağını öngörüyor.
Türkiye'nin uçak yakıtı tüketimi geçen yıl 5 milyon ton oldu. Bunun 4.8 milyon tonu Tüpraş tarafından üretilirken, 200.000 tonu ithal edildi.
Rafineri ayrıca plastik üretiminde kullanılan 1.6 milyon ton nafta ve 420,000 ton ksilen üretecek. Naftanın tamamı ve ksilenin bir kısmı SOCAR'ın diğer bir iştiraki olan Petkim'e satılacak.
Petkim, daha önceki açıklamalarına göre bu tedarik anlaşmasıyla navlun maliyetlerinden yılda yaklaşık 50 milyon dolar tasarruf öngörüyor. Ayrıca hammaddede temin ederken tedarikçileri değiştirmesine bağlı kalite oynaklıklarının önüne geçecek.
Rafineri bunlara ek olarak petrokok, kükürt ve LPG üretecek.
Şirket yetkililerinin verdiği bilgiye göre rafineri işleyeceği ham petrolü uluslararası pazarlardan rekabetçi usullere göre temin edecek. Ham petrolün Ortadoğu ülkelerinden satın alınmasının öngörülüyor.
Rafinerinin finansmanı 2014 yılında sağlandı. Toplam 3.3 milyar dolar finansmanın 2.7 milyar dolarlık bölümü 18 yıl, geri kalan 600 milyon dolarlık bölümü ise 15 yıl vadeye sahip.
Azerbaycan kamu enerji şirketi SOCAR, rafinerinin yanı sıra Azeri doğalgazını Türkiye ve Avrupa'ya taşıyacak TANAP boru hattı, Petkim, Ege'nin başlıca limanlarından Petlim'de pay sahibi. Şirket gelecek yıllarda petrokimya yatırımlarına devam etmeyi öngörüyor.