Meyve sebzenin tarladan çıktıktan sonra sofralara gelene kadar birçok aracının var olmasından şikayet ediliyor ve en aza indirilmek isteniyor. Bu yolculuktaki aracılar saymakla bitmiyor.
Özellikle büyük şehirlerde marketten alınan tarım ürününün arada konuk olduğunu her yerde üzerine binen komisyon, masraf ve vergiler var. Ürün, tüketiciye gelene kadar yüze 45,5 aracılara pay veriyor. Yüzde 11,5 de vergiler ve firelere gidiyor. Bunlar fiyatları katlandıran faktörler olarak karşımıza çıkıyor.
FİYATI ETKİLEYEN FARKLI ETMENLER
Ürünün çok olduğu zaman ucuz, az olduğu zaman pahalı olduğu gerçeğini de göz ardı etmemek gerek. Ve zamanını dışında meyve ve sebze yemenin de artı maliyetleri var. Meyve ve sebzenin sıcak havada ve soğuk havada olumsuz etkilenmesi de fiyatını etkiliyor. Nakliyede bir gün geciken ürünün çürümesi, taşıyan aracın arızalanması gibi hesapta olmayan gider ve kayıplar da fiyata yansıyan etmenlerden.
Bu durumların dışında üreticiyi tüketici ile buluşturma arasında fazlalık yapan istismarcı aracılar kim peki...
İşte tarım ürünlerinin üreticiden çıktıktan sonraki süreçte uğradığı duraklar şunlar:
ÜRETİCİ:
Sebze ve meyveyi yetiştiren köylü veya çiftçi. Yani ürünü yetiştiren ilk el.
BİRİNCİ BÖLGEDEKİ KOMİSYONCU:
Toptancı halinde ürünü komisyon karşılığında satan kişi.
Komisyon: Komisyoncunun yapılan satıştan en az yüzde 8 oranında keserek elde ettiği kazanç.
Komisyonun KDV’si: Komisyoncunun, komisyonundan yüzde 18 oranında keserek devlete ödediği vergi.
SGK: Üreticiden kesilen yüzde 1’lik vergi. (Bazı durumlarda muaf olabiliyor.).
Stopaj: Üreticiden tescilli ürünü üzerinden yüzde 2 oranında kesilen gelir vergisi. Eğer ürün tescil ettirilmezse bu oran yüzde 4’e çıkabiliyor.
Hal Rüsumu: Belediye veya işletmelere ödenen yüzde 1’lik meblağ. Önceden üreticiden alınan bu miktar artık satıcıdan tahsil ediliyor.
SEVKİYATÇI:
Komisyoncudan aldığı ürünü başka toptancı hallerindeki komisyonculara göndererek komisyon bedeli karşılığında sattıran kişi.
Navlun: Ürünün nakliyat bedeli.
Navlunun KDV’si: Nakliyat bedelinin yüzde 18’i oranında alınan vergi.
2. BÖLGEDEKİ KOMİSYONCU:
MARKET:
Ürünün tüketici ile buluşturan satış noktası. Onun da nakliye ve eleman masrafı, kira ve stopaj gibi masrafları var.
TÜKETİCİ:
Ürünleri satın alarak tüketen büyük kesim.
ELMANIN FİYAT YOLCULUĞU:
Üreticide: 0.67 lira
Halde: 2.26 lira
Markette: 4.15 lira
Fiyat farkı: Yüzde 519,17
ÇÖZÜM ÖNERİSİ
Üreticiler, ürünleri tüketiciye direk satamadığı için, satma girişiminde belediye zabıtaları izin vermediği için satıını kooperatifler aracılığı ile gerçekleştirmek istiyor.
-ÖZEL HABER-